Po premierze nowej generacji procesorów AMD przyszła kolej na Intela: niedawno rozpoczęła się sprzedaż nowej, 13. generacji procesorów Raptor Lake. I w przeciwieństwie do większości innych ekspertów znajomość z nią zaczniemy nie od topowego Core i9-13900K czy nawet Core i5-13600K, ale od pre-topu lub flagowca zdrowego: Core i7-13700K.
Mamy też 13900K i z pewnością przetestujemy go w przyszłości, ale trzeba przyznać, że takie procesory są stworzone do pięknej grafiki, wartości FPS-ów i pierwszych linijek w zestawieniach najszybszych, jakie może zaoferować branża PC.
Wiele osób słyszało o gorącym temperamencie i apetycie najnowszej generacji i9, ale niewiele osób wie, że nowe i poprzednie i7 również robią wrażenie, ale bez gorących radiatorów i zasilaczy. Tradycyjnie więc, przedstawimy Wam krótkie, niesztampowe spojrzenie na to, co naszym zdaniem jest najlepszym procesorem roku 2022.
Treść:
- Właściwości
- Ogrzewanie i zużycie energii
- Wyniki testu
- Testy w grach
- Wnioski
- Gdzie można kupić procesor i7-13700K?
Właściwości
Patrząc na specyfikację 13700K może się wydawać, że widzieliśmy to już wcześniej: 8 wydajnych i 8 energooszczędnych rdzeni, 24 wątki, 30 megabajtów pamięci podręcznej L3, zintegrowana grafika UHD 770 oraz 10-nanometrowy proces technologiczny. Czy nie przypomina Wam to poprzedniego flagowego Core i9-12900K?
Owszem, ale tym razem rdzenie wydajnościowe oparte są na odświeżonej mikroarchitekturze Raptor Cove, pamięć podręczna L2 jest większa o 10 megabajtów, częstotliwości zostały podniesione o 200 i 300 MHz odpowiednio dla rdzeni P i E, a co chyba najważniejsze, to cena, która spadła z 589 dolarów za poprzedniego flagowca do 409 dolarów za nowego pre-topa.
Tak, dobrze słyszeliście: pre-top, który jest lepszy od zeszłorocznego flagowca pod względem wydajności, energooszczędności i odprowadzania ciepła, jest też tańszy o 180 dolarów. Intel stał się wreszcie najlepszym wyborem za Twoje pieniądze: płyty główne są trzykrotnie tańsze od platformy AM5, pamięci DDR4 są ponad dwukrotnie tańsze od DDR5, a nie mówimy tu o rynku wtórnym.
Core i7-13700K jest jakoś niewygodny do porównania z Ryzenem 7 7700X, 8+8 kontra 8 rdzeni to nie do końca ta sama kategoria wagowa, ale to nie my, to AMD umieściło 7700X w tej samej kategorii cenowej co świeży przodek Intela. Niewygodne były też konfiguracje testowe.
ROG HERO firmy ASUS z najnowszym BIOS-em wydaje się być tu i ówdzie, ale topowa pamięć RAM DDR5-6400 o niskim taktowaniu CL32 od Kingstona nie dała rady uruchomić się przy 6400 na platformie AM5 i trzeba było ją obniżyć do 6000.
Ogrzewanie i zużycie energii
Podczas gdy AMD dobiło do pułapu DDR5, czekając na magiczne BIOS-y, które wszystko naprawią lub nie, a certyfikowane zestawy AMD EXPO jak na razie zatrzymały się na 6000, ubiegłoroczny poprzednik Core i7-12700KF bez problemu pracował z profilem DDR5-6400 XMP, podobnie jak bohater naszego artykułu. Swoją drogą, rekomendowana cena obu i7 jest taka sama, ale w tej chwili zeszłoroczny i7 jest nieco tańszy.
I jak widzimy na przykładzie Cinebench R23, jest nie tylko tańszy, ale też chłodniejszy i z mniejszym apetytem. Po lewej stronie mamy 12700KF, w środku 13700K, a po prawej ośmiordzeniowy 7700X od AMD.
12700KF o częstotliwościach 4,7 GHz dla rdzeni wydajnościowych i 3,6 GHz dla ekonomicznych pobiera z gniazda 160 W i nagrzewa się do 72 stopni, najnowszy trzyma imponujące częstotliwości 5,3 i 4,2 GHz przy poborze 210 W i temperaturze do 83 stopni, a nowy okta-core od AMD wita nas znajomym czerwonym wrzeniem, 5 gigahercami i apetytem 145 W.
Za chłodzenie odpowiadał topowy SRO od ASUS ROG RYUJIN II 360 i sądząc po wynikach, 12700KF jest ogólnie chłodny, 13700K może się obejść z prostszym chłodzeniem, w przeciwieństwie do świeżego ognistego topu Intela. I tylko Der8auer pomoże świeżemu Ryzenowi. Reszta komponentów z ławki testowej jest na ekranie.
Wyniki testu
Zacznijmy od Cinebench R23. 13700K rozwalił wszystko na swojej drodze i nie wiadomo, dlaczego te procesory są w ogóle w tej samej kategorii cenowej. Nowy i7 jest o jedną trzecią szybszy od swojego poprzednika i ponad półtora raza szybszy od 7700X, który kosztuje te same 20 tysięcy hrywien.
W benchmarkach Blender i Corony nowy produkt również nie pozostawia rywalom żadnych szans. Większa liczba rdzeni robi różnicę: przepaść w stosunku do konkurentów jest ogromna, a frazę "o jedną trzecią i ponad półtora raza szybszy" można zastosować do większości zadań renderingu. Przy okazji nie należy spisywać 12700KF na straty, zwłaszcza biorąc pod uwagę jego obecną cenę.
Okazało się, że to sformułowanie można zastosować również do zadań mieszanych wykorzystanych w benchmarku Geekbench 5. Cieszy fakt, że Core i7-13700K konsekwentnie znajduje się w czołówce w zadaniach jednowątkowych, co oznacza, że powinien dobrze radzić sobie również w grach.
Nowy Ryzen dopiero co zdołał prześcignąć Alder Lake sprzed roku w PCMarku 10, a teraz musi dogonić Raptor Lake i jeśli spojrzeć na wyniki w 3DMark Time Spy, to 7700X prawie dogonił 13700K, a w teście graficznym dobrze radzi sobie z RTX 4090. Jednak 60-procentowe opóźnienie Ryzena względem 13700K w teście CPU jest przygnębiające.
Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że procesory prezentują mniej więcej takie same wyniki w benchmarku Puget dla Adobe Premiere Pro i After Effects, ale w ramach tego testu i specyfiki tych programów przepaść i7-13700K względem pozostałych uczestników można nazwać znaczącą.
A jeśli nie byłeś pod wrażeniem wydajności wideo nowego i7, to z pewnością będziesz pod wrażeniem wyników kodowania, jeśli musisz szybko kodować wideo. Jeśli 13700K zdoła zaoszczędzić pół minuty lub nawet minutę czasu poświęconego na kodowanie jednej minuty wideo w porównaniu z konkurencją, wyobraź sobie, ile czasu zaoszczędzi przy długich klipach.
Core i7-13700K wyprzedza też Ryzena 7 7700X w archiwizacji 7-Zip, gdzie pozycja AMD jest tradycyjnie silna. Znaczny wzrost względem poprzedniej generacji jest uderzający, co jest dobrą wiadomością.
Wraz z pojawieniem się nowej generacji znacznie wzrosła szybkość pracy z szyfrowaniem AES. We wbudowanym benchmarku Veracrypt, Core i7-13700K był o 30% szybszy od swojego poprzednika i o 46% szybszy od swojego cenowego konkurenta od AMD.
Testy w grach
Cyberpunk 2077, Full HD, ustawienia ultra, raytracing na ultra, DLSS w trybie Quality. Myślę, że wiele osób, w tym my, czekało na zemstę Ryzena w grach. Ale wraz z pojawieniem się RTX 4090 stawka się podniosła, FPS-y wzrosły, a wyniki nowego ośmiordzeniowca od AMD są niczym innym jak przygnębiające. Nie chodzi o to, że nie jest w stanie dogonić nowości, jest ona znacząco gorsza od 12700KF sprzed roku przy cenie o ponad 100 dolarów niższej. O wynikach rzadkich zdarzeń nie chcę nawet wspominać.
Wbudowane w Guardians of the Galaxy benchmarki nie są idealne i w przypadku systemu Core i7-12700KF we wszystkich testach wystąpiły zamrożenia, które wyrzucały wyniki bardzo rzadko. Systemy 13700K i 7700X nie miały takich problemów. 13700K ponownie wykazał się imponującą przewagą nad konkurentami, zwłaszcza w kwestii minimalnej liczby klatek na sekundę.
W benchmarku Hitman 3, Ryzen 7 7700X nieco się ożywił i niemal dogonił nowego Core i7-13700K, a w bardzo rzadkich przypadkach nawet go wyprzedził. Najprawdopodobniej gra nie wykorzystuje energooszczędnych rdzeni, które teoretycznie mogłyby dać wzrost liczby klatek na sekundę na nowym przodku Intela. Tak czy inaczej, dobre wyniki na wszystkich systemach.
Assassin's Creed Valhalla, preset graficzny Ultra High i 13700K znów są w czołówce. Ale Ryzen 7 7700X nie pozostaje daleko w tyle za nowością, a czasem nawet ją wyprzedza pod względem minimalnych FPS-ów. W każdym razie nie mogę nazwać 7700X wolnym procesorem, ale nie jest też zbyt drogi. Jestem pewien, że AMD dostosuje ceny i wtedy 7700X będzie wart rozważenia.
Far Cry 6 nadal nie został zoptymalizowany, ale przynajmniej nie ma strasznych fryzów, które były w teście Ryzena 9 7950X. Prawdopodobnie sterowniki nie stoją w miejscu. Ale nadal są problemy z wydajnością procesorów AMD w grze. Obciążenie GPU RTX 4090 nie sięga nawet połowy, i to przy włączonych cieniach DXR.
Red Dead Redemption 2, suwak ustawień graficznych maksymalnie w prawo bez DLSS. Gra nie lubiła poprzedniej generacji procesorów Intela i nadal nie lubi. Nie dziwi więc, dlaczego RTX 4090 z Core i9-12900K nie osiągnął w naszym poprzednim teście pełni swoich możliwości. Ośmiordzeniowy Ryzen 7 7700X jest w tej grze zdecydowanym zwycięzcą pod każdym względem.
I jak tu nie przetestować najnowszej części przygód Lary Croft z 2018 roku? Cienie RT na ultra w dodatku na najwyższym presecie graficznym. GPU RTX 4090 wymaga mocniejszych procesorów, by trafić w dziesiątkę, więc testerzy muszą się mocno napracować. Spodziewanie na czele znajduje się i7-13700K, który wyprzedza rywali o 30, a nawet więcej klatek na sekundę.
Wnioski
Dla nas wyniki nie są rewelacją, bo rok temu testowaliśmy i7-12700K i doszliśmy do mniej więcej tego samego wniosku: i7 to flagowiec zdrowego człowieka, a i9 to flagowiec recenzenta, u którego pierwsze miejsca w rankingach przeważają nad zdrowym rozsądkiem. Mam nadzieję, że AMD będzie pamiętało o zdrowym rozsądku, bo kiedyś to ono stało się popularne dzięki atrakcyjnym cenom na tle konkurenta, a nie odwrotnie.
Gdzie można kupić procesor i7-13700K
Sklep internetowy Artline specjalizuje się w sprzedaży komputerów i komponentów. Ten zasób oferuje CPU 13700K w cenie rynkowej. Użytkownicy mogą kupić wysokiej jakości procesor z gwarancją. Ponadto strona Artline oferuje płytę główną, pamięć i inne komponenty do budowy nowoczesnego komputera do gier.