Przyjrzyjmy się gorącemu, nienasyconemu flagowcowi z końca roku 22. Już tytuł artykułu daje do zrozumienia, że w przypadku Core i9-13900KF nie chodzi o dokonanie mądrego wyboru, a po furażu recenzji w Internecie nowy topowy układ Intela zyskał sławę rozgrzanego do czerwoności zagrożenia dla sieci energetycznych i desperackiej chęci zajęcia za wszelką cenę najwyższego miejsca na podium.
Nie zamierzamy usprawiedliwiać 13900KF za jego oczywiste słabości, ale wciąż jesteśmy przyzwyczajeni do wyciągania wniosków nie tylko na podstawie wyników testów w realnie działających aplikacjach i grach, ale także w kontekście konkurencji i pragnień rynku.
Pierwszy kontekst jest w szarej ramce - Ryzen 9 7950X rozgrzał ostatnio czerwonych fanów wrzątkiem i, niestety, wyznaczył i umocnił trend, który od dawna panuje w laptopach: uruchamianie maksymalnego chłodzenia.
Szczerze mówiąc, nie mamy nic przeciwko takiemu podejściu, bo teraz właściciele trójsekcyjnych i customowych SVO zbierają owoce swoich inwestycji. To co kiedyś było rozkoszą dla oczu i uszu, teraz stało się doskonale racjonalnym rozwiązaniem chłodzenia dla świeżych flagowców.
O drugim kontekście wspominałem już w poprzednich filmach: premiera GeForce RTX 4090 zatrzęsła segmentem topowych CPU jeszcze bardziej niż kartami graficznymi. I teraz 5+ gigahercowe częstotliwości CPU to nie zabawa w zdobywanie punktów w markach 3D, ale konieczność w 1440p, a nawet 4K z promieniami.
Treść:
- Cechy, ceny i konkurencja
- Ogrzewanie i zużycie energii
- Limity pozakonkursowe
- VRM, jego temperatura, działanie
- Wyniki testu
- Testy w grach
- Wnioski
- Gdzie można kupić procesor i9-13900KF?
Charakterystyka cenowa i konkurencja
Zanim jednak zaczniemy się zbytnio ekscytować temperaturami i poborem mocy, porównajmy poprzedniego i nowego flagowca od Intela z nowym topem od AMD pod względem cech i ceny. Na rynku jest obecnie niewiele ofert 13900KF, więc jest zbyt wcześnie, aby wyciągać wnioski o realnej cenie.
Sądzimy, że cena będzie zbliżona do ceny 7950X, przy czym deklarowane częstotliwości to kompletny bałagan, który wkrótce zrozumiemy. Pod względem wielkości pamięci podręcznej 7950X jest nawet jakoś niewygodny do porównania z Intelem, a pod względem liczby wydajnych rdzeni obecny i poprzedni top od AMD jest poza zasięgiem.
Z jakiegoś powodu Intel postanowił dodać jeszcze osiem małych rdzeni i na pierwszy rzut oka jest to niemal jedyna namacalna aktualizacja na papierze. Na drugi rzut oka przykuwa uwagę cena na stronie Intel ARK, która straciła prawie 60 dolarów. Z rdzeniami mieliśmy już do czynienia, znów tradycyjne zamieszanie z częstotliwościami, podwojona pamięć podręczna L2 i jawne kłamstwa o przynajmniej "podstawowym" poborze mocy, a maksymalnie nazwijmy to "optymistycznym".
Ogrzewanie i zużycie energii
Czas sprawdzić to wszystko w realnym obciążeniu w Cinebench R23. Niech wybaczą mi posiadacze małych ekranów smartfonów, ale w HwInfo64 jest sporo informacji i wszystkie są przydatne. Po lewej stronie znajduje się Core i9-12900KF, w środku bohater naszego wideo Core i9-13900KF, po prawej Ryzen 9 7950X. 12900K i 7950X były już w poprzednich recenzjach, więc skupmy się na zachowaniu nowego Core i9-13900KF.
Nowość od razu podnosi częstotliwość wszystkich rdzeni do 5 i pół gigaherca, rdzenie się gotują, po czym częstotliwość spada o 100, sporadycznie o 200 megaherców. Pobór mocy wynosi ponad 300 watów, o czym strona Intela postanowiła w ogóle nie wspominać.
Limity pozakonkursowe
Czy na pewno procesor działa bez ograniczeń? Po wysłuchaniu YouTuberów i recenzji można by dojść do takiego wniosku, ale to właśnie w 13. generacji ASUS postanowił być ostrożny i ustalił limit PL1 na poziomie 253 W nawet z włączonym Multi-Core Enhancement.
Dlatego też po 96 sekundach okna turbo boost 13900KF rozpoczyna 253-watową dietę: temperatura spada wraz z częstotliwością, która spada do nędznych, marnych 4,9 gigaherców. Dlaczego ASUS postąpił w ten sposób? Bardzo dziwny krok, biorąc pod uwagę, że 12. generacja na tej samej płycie głównej nie jest w żaden sposób ograniczona. Usunięcie tego ograniczenia jest bardzo proste i można to zrobić kilkoma kliknięciami w Intel Extreme Tuning Utility lub w BIOS-ie, aby na pewno i na zawsze zapomnieć o tej okropnej skromności.
VRM jego praca temperaturowa
Jeśli myśleliście, że mamy tu do czynienia ze zdradą, to spieszę Was rozczarować: ASUS ROG Maximus Z790 HERO to nie jest przypadek, w którym jakieś marne 300 W może przegrzać podsystem zasilania.
Jeśli po pół godzinie piekielnego trybu Prime95 Small FFT i 310 W poboru mocy VRM rozgrzał się tylko do 58 stopni, to możecie sobie wyobrazić, ile miejsca zostało na poważne podkręcanie.
Podsystem zasilania pozostaje taki sam jak w poprzednim Z690 Hero: Kontroler PWM Renesas RAA229131 oraz 90-amperowe, frontowe zespoły DrMOS Intersil ISL99390 w konfiguracji równoległej 20+1 faz. I na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że różnica między płytami głównymi to tylko jeden port USB, i to nawet nie 20-gigabitowy.
Zmiany zaszły jednak pod maską i dotknęły obsługi pamięci DDR5 o efektywnych częstotliwościach powyżej 7GHz: 32GB zestawy DDR5-7800, a nawet 8000, które niedawno zapowiedział G. Skill niedawno zapowiedział, powinny bez problemu działać na płytach Z790.
Dlatego płyty główne z chipsetem Z790 są w tej chwili jedyną opcją dla tych, którzy potrzebują bezkompromisowego systemu z okiem na ultraszybkie pamięci RAM DDR5.
Natomiast ROG Maximus Z790 Hero firmy ASUS to jedna z najlepszych ofert na rynku dla entuzjastów, którzy nie muszą przepłacać za jeszcze droższe modele Apex i Extreme. Pozostałe elementy stanowiska testowego znajdziecie na swoim ekranie.
Wyniki testu
Mając na pokładzie dwa razy więcej małych rdzeni, Core i9-13900KF zdołał wyrwać zwycięstwo Ryzenowi 9 7950X w teście wielowątkowym, choć z niewielkim marginesem 5 procent. Pod względem wydajności na rdzeń wynik był jeszcze lepszy - przewaga 9,5 procent.
W Blenderze nowy flagowiec Intela zbliża się do wyników topowego Ryzena 9 7950X. I to w Blenderze, gdzie procesory AMD tradycyjnie wygrywały z dużą przewagą. Czy małe rdzenie rzeczywiście okazały się opłacalne?
Sprawdźmy to na renderach Corony: oba flagowce dotarły do mety w te same 36 sekund. To, że poprzedni flagowiec jest półtora raza wolniejszy od nowicjusza, staje się częstym widokiem.
W Geekbench 5 nowy i9 przekroczył moje oczekiwania przynajmniej w teście wielowątkowym: 9 procent przewagi nad topowym szesnastordzeniowym Ryzenem 9. Jak widać na przykładzie poprzedniego i9, flagowce z poprzednich linii Intela nie tylko potrafiły prześcignąć się w wielowątkowości, ale istniały w innej klasie.
Wykresy wyników PCMark 10 wyglądają jak zwykle nudno, ale zaraz. Ryzen 9 7950X wciąż wygrywa o 1 procent w teście, który zawsze faworyzował procesory Intela.
Jednak w 3D Mark Time Spy wyniki wyglądają nieadekwatnie w porównaniu z poprzednią recenzją. Może to być spowodowane błędną aktualizacją 22H2 dla Windows 11, sterownikami, najnowszym BIOS-em lub kombinacją powyższych.
Benchmark od Puget Systems działa poprawnie, a jego wyniki pokazują, że nowy Core i9-13900KF po prostu nie ma konkurentów do edycji wideo i efektów. Poza wersją K z wbudowaną grafiką, którą Adobe bardzo chciałoby mieć.
W kodowaniu wideo 13. generacja procesorów Intela otrzymała poważny wzrost wydajności, a flagowy Core i9-13900KF nie jest wyjątkiem. Przy okazji warto przypomnieć wyniki i7-13700K z poprzedniego wideo, z którym przegrał również topowy AMD Ryzen 9 7950X.
13900KF równie znacząco zyskał w archiwizacji za pomocą programu 7-Zip. Oderwawszy się o jedną trzecią pod względem szybkości kompresji i połowę od poprzednika, nie był w stanie dogonić 7950X, zwłaszcza pod względem dekompresji.
W kryptografii Ryzen 9 7950X ledwo dogania ubiegłoroczny Core i9-12900KF, a co dopiero nowy flagowiec Intela. 13900KF wyprzedza rywala w szyfrowaniu i deszyfrowaniu o jedną czwartą.
Uncharted 4 na PC nie można zarzucić optymalizacji. Full HD, wszystko na ultra. Żadnych szarpnięć czy dropoutów - płynna wysoka liczba klatek na sekundę nawet w dynamicznych scenach. Port PC bazuje na oryginalnym silniku i jest mało prawdopodobne, by posiadacze konsoli Sony kiedykolwiek zobaczyli podobne wartości FPS. Ryzen 9 7950X i zeszłoroczny flagowiec od Intela pokazują te same wyniki, przy czym nowy 13900KF odrywa się od nich średnio o 20 klatek.
A Plague Tale Requiem nie daje spokoju ani RTX 4090, ani trzem naszym najlepszym GPU. I to bez raytracingu! Musieliśmy włączyć DLSS w trybie Performance, by nie dopuścić do przeciążenia karty graficznej i tutaj nowy i9 ponownie wychodzi na prowadzenie. Przewaga nad poprzednikiem i konkurentem jest znacząca: do 20 procent w średniej liczbie klatek na sekundę oraz w zakresie bardzo rzadkich zdarzeń.
Тести в іграх
Cyberpunk 2077, 1080p, ultradźwięki, DLSS Quality i wyłania się typowy obraz: Ryzen 9 7950X walczy z zeszłorocznym i9, natomiast 13900KF wyprzedza go. Pod względem średniego framerate różnica nie jest ogromna, ale 20-procentowa przewaga nad flagowcem AMD w zakresie minimalnych FPS-ów to dużo. Temperatury i pobór mocy są zdecydowanie flagowe - bez mocnego SRO nie obejdzie się nawet w grach.
W benchmarku Guardians of the Galaxy układy oparte na Intelu były nawiedzane przez fryzy, które nie znikały z każdym kolejnym uruchomieniem. W przypadku 7950X również zdarzały się zamrożenia, ale nie tak znaczące. O normalnej wydajności można zapomnieć w przypadku bardzo rzadkich zdarzeń. Jednak pod względem średniej liczby klatek na sekundę różnica między 13900KF a konkurentem wynosi imponujące 23%.
W Hitmanie 3 procesory AMD są w najlepszej formie. Ryzen 9 7950X odnosi zwycięstwo nad Core i9-13900KF we wszystkich metrykach, choć z marginesem 4 procent w średnich FPS-ach. Topowy Ryzen 9 jest też wyraźnie lepszy pod względem płynności: 8 procent i prawie 28 procent przewagi w kategoriach rzadkich i bardzo rzadkich zdarzeń, odpowiednio.
Assassin's Creed Valhalla, ustawienia graficzne Very High preset. Bez rewelacji: Ryzen 9 7950X wypada niewiele gorzej od wyników Core i9-12900KF, a tym bardziej od nowicjusza. Ale zwycięstwa Core i9-13900KF też nie można nazwać osuwiskiem: 10% przewaga w średnich i minimalnych framerate'ach nie do końca pobudza wyobraźnię.
Far Cry 6, Full HD, ustawienia ultra z włączonymi cieniami DXR. Delikatnie mówiąc, nie jest to najlepsza część franczyzy optymalizacyjnej, ale opóźnienie pomiędzy topowym procesorem AMD a nowością jest niczym innym jak nieadekwatne. 30% przy średniej liczbie klatek na sekundę i przy rzadkich zdarzeniach? To nie powinno być możliwe, co potwierdzają testy w innych grach i programach roboczych.
Skoro mowa o innych grach. Red Dead Redemption 2, suwak ustawień jest maksymalnie przesunięty w prawo. Gra kocha czerwone procesory, a Ryzen 9 7950X dostarcza prawie 20 klatek więcej niż najnowszy konkurent Intela. Podobny bilans mocy w tej grze widzieliśmy w poprzednich materiałach wideo. To świetny wynik i ważne zwycięstwo procesorów AMD zasilających nadchodzące GTA 6.
A na koniec benchmark najnowszej odsłony Lary Croft. Nie wiemy, czy ktoś w tę grę teraz gra, ale na pewno zrobiła ona dobry test procesora. 1080p, najwyższy preset graficzny z włączonymi cieniami RT i tutaj nowy top Intela nie pozostawia szans ani swojemu poprzednikowi, ani 16-rdzeniowemu topowi od AMD, którego przewyższa o imponujące 25 procent.
Wnioski
Niezależnie od naszych wniosków, Core i9-13900KF powinien być liderem sprzedaży w najwyższej klasie, zwłaszcza w połączeniu z RTX 4090. Być może Ryzen 9 7950X mógłby lepiej radzić sobie w systemie Windows 10, ale wątpimy, by pomogło mu to odzyskać tytuł najszybszego procesora do gier.
A Core i9-13900KF w pełni zasługuje na ten status, bo w porównaniu z poprzednikiem poważnie umocnił swoją pozycję nie tylko w grach, ale i w oprogramowaniu roboczym, stając się uniwersalnym topem. Przyszło to jednak za wysoką cenę. Jeśli rok temu recenzenci zbesztali 12900K za temperatury i apetyt, dziś wrzątek na szczycie jest powszechnym widokiem zarówno na procesorach Intela, jak i AMD.
Ale potencjalni nabywcy najlepszych i najszybszych raczej nie będą się tym przejmować, więc Intel obrał właściwą strategię, jeśli procesory AMD z gniazdem AM5 nie przeszkodzą mu w zdominowaniu czołowej sprzedaży. AMD ma więc tylko jedno wyjście - obniżki cen.
Gdzie kupić procesor i9-13900KF
Tak mocny i złożony procesor powinien być kupowany u profesjonalistów, którzy specjalizują się w podzespołach. Konsumenci mogą znaleźć taki procesor w sklepie internetowym Artline. Klientom oferowane są korzystne ceny oraz gwarancja. Wybierając 13900KF, użytkownicy mogą być pewni, że otrzymują procesor wysokiej jakości. Będzie on istotny przez długi czas, co pozwoli na uruchomienie najbardziej zasobożernych gier i aplikacji.